Welzijnspraktijk in Rotterdam, Nelly Labrie 2015
Bekeken vanuit het thema zelfregie
|
Datum van plaatsen: 22-06-2016 Welzijnspraktijk in Rotterdam In mijn werk binnen de welzijnssector draag ik bij aan veranderprocessen met betrekking tot professionaliteit, de ontwikkeling van integrale welzijnsconcepten en organisatieontwikkeling. Eerst als uitvoerend maatschappelijk werker en de laatste jaren als manager. Ik ken het werk daardoor vanuit beide perspectieven en vind het belangrijk de verschillende perspectieven op elkaar afstemmen. Veranderprocessen Veranderprocessen zijn afgestemd op de veranderende maatschappelijke context. Deze context is complexer geworden. Denk daarbij aan digitalisering, bureaucratisering en individualisering. Deze complexiteit stelt hogere eisen aan de zelfredzaamheid van burgers. De uitvoerend werkers hebben vaker te maken met mensen die daarin vastlopen. Frustratie uit zich op verschillende manieren: de een uit zich dreigend, de ander trekt zich terug, opent de deur en brievenbus niet meer. Het is aan ons om ons werk daarop af te stemmen. Thematiek Centrale thema's in deze verandertrajecten zijn: wederkerigheid, ruimte voor professionele ontwikkeling, welke ik direct koppel aan het nemen van verantwoordelijkheid in de benadering van meervoudige vraagstukken en tegenstellingen binnen de complexiteit van de samenleving. Deze thema's herken ik in het werk en onderzoek naar zelfregie van Gerard Donkers. Praktijkschets Graag neem ik u mee in een schets van een welzijnspraktijk waar de thema's aan de orde komen. In de organisatie waarbinnen ik werk wordt rond 2006 een "outreachend team" geformeerd. Een team dat zich verdiept in de multiproblematiek van mensen die vast zijn gelopen, die hulp vermijden, of steeds maar weer afhaken bij de hulpverlening en desalniettemin de wanhoop nabij zijn wegens de administratieve jungle waarin ze verstrikt zijn geraakt. De aanleiding om met hen in contact te komen is dan ook vaak financiële problematiek, maar ook huiselijk geweld of isolement. Deze insteek doet een groot appèl op medewerkers en vereist enerzijds inlevingsvermogen en begrip, maar anderzijds ook juist begrenzing. Het moet niet zijn: 'U vraagt, wij draaien'. De inhoudelijk overwegingen maar ook de resultaten moeten duidelijk zijn. Daarbij opgemerkt dat kleine doelstellingen grote verandering teweeg kunnen brengen. Veranderprocessen deel II De laatste paar jaar kenmerkt de wereld van het welzijnswerk zich door de transitie AWBZ naar WMO, de Participatiewet en de transitie van de sector Jeugd. Dit betekent opnieuw: verandertrajecten. Voorbereiding In onze organisatie bereiden we ons daarop voor, door ondersteuning van informele dienstverlening te versterken. Vrijwilligers, beroepskrachten, studenten in samenspraak met managers ontwikkelen integrale werkwijzen, waarbij informele dienstverlening verweven is met professionele dienstverlening vanuit verschillende disciplines en meerdere perspectieven Een voorbeeld daarvan is het ordenen van administratie, al dan niet uitmondend in een aanvraag schulddienstverlening. Ruim 1000 mensen maken daar per jaar gebruik van. Veranderende context In 2012 wordt het welzijnswerk in gebieden om ons heen aanbesteed. Dat is een veranderende context en voor de organisatie ook wel een dreigende context. De aanbesteding blijft aanvankelijk uit voor het gebied waarin we werken. Wel wordt de opdracht elk jaar strakker geformuleerd: in samenspraak met de opdrachtgever beschrijven we nauwkeurig wat precies een ‘dienst' of ‘product' inhoudt. Het aantal af te nemen diensten of producten wordt jaarlijks als target gesteld. Beïnvloeden In ons enthousiasme hopen we te voorkomen dat het werk in het gebied wordt aanbesteed. Door goede resultaten te leveren oefenen we invloed uit. Om de vraag van deze conferentie te beantwoorden: Werden wij moe van hiërarchie, bureaucratie en strakke protocollering? Ja, zeker werden we dat! Ik ervaarde het op den duur wel eens als "georganiseerd wantrouwen": het minutieus bevraagd worden op aantallen en resultaten. Het aanleveren van accountantsrapportage, verplichte kwaliteitscertificering, jaarrapportage, drie maal een tussentijdse rapportage en mondelinge toelichting. Hoe dan ook: Het halen van de ‘targets' gaat steeds soepeler. Veranderproces III Maar, helaas. We merken dat de gemeente een voorkeur lijkt te hebben voor een beperkt aantal welzijnsaanbieders. We vragen ons af: Wellicht wil men zaken doen met grotere aanbieders? Zijn we alleen groot genoeg voor het gebied? Kunnen we door de jarenlange expertise kennis en kwaliteit in dit gebied een aanbesteding voorkomen? Wijkteam-vorming Vooruitlopend op de aanbesteding installeert de gemeente in 2014 in ons gebied een pilot- wijkteam. We zetten ons vol energie in, in de hoop dat de maatschappelijk werkers vanaf 2015 deel nemen aan de wijkteams en dat het onderdeel wijkteam niet zal worden aanbesteed. Door de inzet en inhoudelijke kennis en kunde menen we daarop invloed te kunnen uitoefenen. Transitie van zorg naar welzijn Vooruitlopend op het bestek maakt de gemeente in de consultatie bijeenkomsten duidelijk dat zorg en welzijn gezamenlijke ondersteuningtrajecten moeten ontwikkelen, waarbij welzijn nadrukkelijk voorliggend is aan zorg. Ondertussen is merkbaar dat zorgpartijen en collega welzijnspartijen deel uitmaken van consortia. Onze organisatie maakt geen deel uit van een consortium, maar is een zelfstandige, onafhankelijke welzijnsorganisatie. In de opmaat naar de offerte strandt de samenwerking tussen de welzijnpartijen. Na het proces zoals ik het zojuist heb geschetst blijven er vragen liggen, waarbij de thematiek in het boek "Zelfregie terug in het werk" helpen bij de beantwoording en betekenisgeving ervan: Zelfregie terug in het werk? Zelfregie terug in het werk? Zeker, zelfregie is een proces vol tegenstellingen waarbinnen je acteert. Machteloosheid, onteigening maar ook meebuigen, nieuwe wegen inslaan. Het doet er wel degelijk toe wat je doet......... of laat. We vinden weer een weg, de kennis is er, de motivatie en inspiratie ligt alweer op de loer....Daarom eindig ik graag met de tekst waarmee het boek "zelfregie terug in het werk" begint: Al zou het waar zijn dat alles wordt bepaald door het noodlot, het systeem, de natuur of het toeval, dan nog is zelfregie nodig om het noodlot te aanvaarden, de natuur te leren volgen en het toeval te verdragen.
|