Compassie

Er moet iemand in de buurt zijn om je gevoelens te horen en te zien, anders bestaan ze niet. Robinson Crusoë ging op het eiland aan zijn gewaarwordingen twijfelen, omdat er niemand was om ze te bevestigen, ‘Zie ik wat ik zie?'. Niemand zei ja. Zo werkt dat ook met emoties. Als je merkt dat een ander door jouw verdriet wordt geraakt, dan wordt het gevoel werkelijk. Pas dan kan het worden geuit. Alleen gelaten, blijft het duister, slecht verlicht, schimmig. Daarom is het zo belangrijk kleine kinderen in al hun gevoelens te bevestigen. Het kind wiens woede steeds werd ontkend, kan zich ook als volwassene nooit boos voelen.

Gevoel is iets van jou zelf. Zelfs als je het hebt leren herkennen, blijft het begrensd tot je eigen lichaam. Als je moeder is gestorven, voel jij het verdriet als een storm om je oren. Je partner voelt dat niet. Maar als hij of zij de moeite neemt zich voor te stellen wat zich achter de grenzen voltrekt, dat gevoel meebeleeft, ben je van de eenzaamheid van de rouw bevrijd. Dat is compassie: meeleven met andermans verdriet en vreugde.
Bij compassie geldt niet: hoe meer, hoe beter. Als ik mij zozeer met jou vereenzelvig dat ik jouw gevoelens tot de mijne maak, dan verdwijn ikzelf. Sommige mensen gebruiken die emotionele toeëigening om hun eigen gevoelens te ontlopen. Als hun partner unfair wordt behandeld, zijn ze woedend, maar als ze zelf worden misbruikt, komt er geen kwaad woord over hun lippen.
Niet in alles hoeft te worden meegeleefd. Ik hoef mijn partner niet te bevestigen in haar angst dat de hele wereld tegen haar is. Ik hoef ook de buurvrouw niet te haten, omdat zij dat doet. Toch zie je vaak dat liefdesparen elkaar in hun negatieve gevoelens ondersteunen, elkaar bevestigen in het idee dat de familie uit louter egoisten bestaat, dat allochtonen niet deugen. Zelfs als de geliefde een ander mens schade berokkent, is er nog een a-kritisch mededogen. Compassie kan ook een beul troost en bevestiging geven.